2022 साठी भारतातील काही सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्याय खाली सूचीबद्ध आहेत:
मुदत ठेवी आणि आवर्ती ठेवी
म्युच्युअल फंड
डायरेक्ट इक्विटी
पोस्ट ऑफिस बचत योजना
बाँड
राष्ट्रीय पेन्शन योजना (NPS)
युनिट लिंक्ड विमा योजना (ULIP)
लिक्विड फंड
सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी (PPF)
ज्येष्ठ नागरिक बचत योजना (SCSS)
तुमचा पैसा वाढवण्यासाठी भारतात उपलब्ध असलेल्या काही सर्वोत्तम गुंतवणुकीच्या पर्यायांबद्दल तपशीलवार पाहू या:
मुदत ठेवी (FD) आणि आवर्ती ठेवी (RD)
फिक्स्ड डिपॉझिट (FD) आणि आवर्ती ठेवी (RD) ही अनेक गुंतवणूकदारांमध्ये लोकप्रिय गुंतवणूक आहे, विशेषत: जे कमीतकमी जोखमीसह हमी परतावा शोधतात. आघाडीच्या बँका आणि नॉन-बँकिंग वित्तीय कंपन्या (NBFC) तसेच पोस्ट ऑफिसमध्ये FD आणि RD खाती सहज उघडता येतात. 2022 साठी FD आणि RD ला लोकप्रिय गुंतवणूक पर्याय बनवणाऱ्या प्रमुख वैशिष्ट्यांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
निश्चित परतावा
मुख्य गुंतवणुकीसाठी किमान जोखीम
लवचिक गुंतवणूक रक्कम
आपत्कालीन परिस्थितीत एफडीवर कर्जाचा पर्याय
सोपी नूतनीकरण आणि पैसे काढण्याची सुविधा
भारतातील FD आणि RD गुंतवणूक तुलनेने परतावा देतात, तर व्याज कमाईसह एकरकमी गुंतवणूक वाढवण्यासाठी मुदत ठेवी अधिक अनुकूल असतात. दुसरीकडे, आवर्ती ठेवी, बचतीची सवय लावण्यासाठी आणि व्याज कमाईसह खात्यात नियमित मासिक गुंतवणुकीद्वारे स्थिरपणे अधिक अनुकूल आहेत.
म्युच्युअल फंड
म्युच्युअल फंडातील गुंतवणूक ही बाजारातील जोखमीच्या अधीन असताना गुंतवणूक करण्यापूर्वी जोखमीचे मूल्यांकन केले पाहिजे. जर तुम्ही बाजार आणि त्यातील जोखीम समजून घेतल्यास, म्युच्युअल फंड हे पैसे अनेक पटींनी वाढवण्यासाठी तुमचे सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्याय बनू शकतात. तुम्ही अल्प मुदतीच्या गुंतवणुकीसाठी जात असाल किंवा दीर्घ मुदतीसाठी, तुम्ही तुमच्या आवडीनुसार गुंतवणूक पोर्टफोलिओ तयार करू शकता.
तुमची जोखमीची भूक कमी असेल आणि तुम्हाला म्युच्युअल फंडातून निश्चित उत्पन्न हवे असल्यास, मासिक पद्धतशीर गुंतवणूक योजना किंवा पद्धतशीर पैसे काढण्याच्या योजना हे चांगले गुंतवणूक पर्याय असू शकतात. तुम्ही भारतात उच्च परतावा देणारी गुंतवणूक शोधत असाल तर ही एक अनुकूल निवड असू शकते.
थेट इक्विटी
तुम्ही दीर्घकालीन किंवा अल्प मुदतीच्या गुंतवणुकीच्या शोधात आहात की नाही हे तुम्ही समजून घेतले पाहिजे. दीर्घकालीन हेतूसाठी थेट इक्विटी गुंतवणूक हा सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक आहे. हे एखाद्या कंपनीच्या इक्विटी शेअर्सबद्दल आहे, जे तुम्हाला कंपनीच्या मालकीशी संबंधित कायदेशीर अटींमध्ये बांधते.
कंपनीचे शेअर्स खरेदी करून, तुम्हाला कंपनीच्या मीटिंगमध्ये सहभागी होण्याचा आणि कंपनीच्या निर्णयांवर तुमचे म्हणणे मांडण्याचा अधिकारही मिळतो. तसेच, तुम्हाला कंपनीतील तुमच्या शेअरहोल्डिंगच्या प्रमाणात वितरण म्हणून नफा मिळतो.
एक गुंतवणूकदार म्हणून, तुम्हाला हे माहित असणे आवश्यक आहे की कंपनीच्या कामगिरीचा सकारात्मक आणि नकारात्मक दोन्ही शेअरच्या किमतीवर परिणाम होतो. बाजार परिस्थिती आणि तुमची जोखीम भूक यावर अवलंबून, तुम्ही नंतर कंपनी किंवा तृतीय पक्षाला शेअर्स परत देणे देखील निवडू शकता.
पोस्ट ऑफिस बचत योजना
देशातील पोस्टल साखळी नियंत्रित करणारी संस्था, इंडिया पोस्टने उपलब्ध करून दिलेल्या गुंतवणूकदारांसाठी हे ठेवीचे मार्ग आहेत. हा गुंतवणुकीचा पर्याय लोकांना जीवनात शिस्तबद्ध बचतीची सवय लावण्यासाठी तसेच आर्थिक नियोजनात मदत करण्यासाठी गुंतवणुकीचे मार्ग उपलब्ध करून देण्यासाठी सुरू करण्यात आला होता.
या योजनांना गुंतवणुकीच्या सर्वोत्कृष्ट पर्यायांपैकी एक बनवते ते म्हणजे नोंदणी किंवा अर्जाची सुलभता. तुम्ही जवळच्या पोस्ट ऑफिस शाखेत जाऊन या बचत योजनांमध्ये गुंतवणूक करू शकता.
पोस्ट ऑफिसच्या गुंतवणुकी अंतर्गत येणाऱ्या बचत योजनांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
पोस्ट ऑफिस बचत खाते
पोस्ट ऑफिस टाइम डिपॉझिट खाते (TD)
5 वर्षांचे आवर्ती ठेव खाते (RD)
मासिक उत्पन्न योजना खाते (MIS), आणि इतर अनेक
Bonds
ज्याप्रमाणे व्यक्ती, कंपन्या आणि सरकारी संस्थांना पायाभूत सुविधांच्या विकासासाठी आणि सामाजिक कार्यक्रमांसाठी निधीची आवश्यकता असते, ज्यासाठी ते सार्वजनिक बाजारपेठांना बाँड जारी करतात. इच्छुक गुंतवणूकदार नंतर या संस्थांना पैसे उभारण्यास मदत करण्यासाठी रोखे खरेदी करतात.
दुसऱ्या शब्दांत, बाँड हे निश्चित-उत्पन्न गुंतवणुकीचे पर्याय आहेत जे गुंतवणूकदाराने कॉर्पोरेट किंवा सरकारी कर्जदाराला दिलेले कर्ज कव्हर करतात.
त्यांना भारतातील सर्वोत्कृष्ट गुंतवणूक योजनांपैकी एक बनवते ते म्हणजे निश्चित व्याज पेमेंट, कर्ज मुद्दल आणि कार्यकाळ या सर्व अटी बाँड तपशीलांमध्ये समाविष्ट केल्या आहेत. त्यामुळे, हे तुम्हाला तुमच्या गुंतवणुकीच्या सुरक्षिततेसह अतिरिक्त परताव्याची हमी देते.
तसेच, बाँडच्या किमती ऑफर केलेल्या व्याजदरांच्या व्यस्त प्रमाणात असतात. याचा अर्थ व्याजदर वाढल्यावर या किमती कमी होतात आणि त्याउलट.
National Pension Scheme (NPS)
नॅशनल पेन्शन सिस्टीम (NPS) ही राष्ट्रीय पेन्शन योजना म्हणूनही ओळखली जाते, सुरुवातीला राज्य आणि केंद्र सरकारच्या कर्मचाऱ्यांसाठी पेन्शन योजना बदलण्यासाठी सुरू करण्यात आली होती. परंतु 1 मे 2009 पासून NPS गुंतवणूक भारतातील सर्व नागरिकांना उपलब्ध करून देण्यात आली. NPS गुंतवणूक दोन खात्यांमध्ये केली जाऊ शकते – टियर 1 खाते आणि टियर 2 खाते. सध्याच्या नियमांनुसार, फक्त NPS टियर 1 खाते कर लाभ प्रदान करते आणि ते अनिवार्य आहे. टियर 2 NPS खाते ऐच्छिक आहे आणि त्यावर कोणतेही कर लाभ नाहीत.
NPS ची काही वैशिष्ट्ये आणि फायदे जे त्याला 2022 साठी सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक बनवतात:
- लवचिक गुंतवणुकीची रक्कम फक्त रु. पासून सुरू होते. 500 वार्षिक
- तुमची स्वतःची गुंतवणूक निवडण्याचा पर्याय जसे की इक्विटी, कर्ज, सरकारी रोखे इ.
- कलम 80C अंतर्गत कर लाभ आणि कलम 80 CCD (1B) अंतर्गत अतिरिक्त कर लाभ
- वैद्यकीय किंवा आर्थिक आणीबाणीच्या परिस्थितीत आंशिक पैसे काढण्याचा पर्याय
- निवृत्तीनंतर आर्थिक सुरक्षा प्रदान करण्यासाठी दीर्घकालीन गुंतवणूक
NPS गुंतवणुकीमध्ये खात्रीशीर परतावा मिळत नाही कारण ते बाजाराशी संलग्न साधनांमध्ये गुंतवणूक करतात. तथापि, अनन्य कर लाभ आणि महागाईला मारक परतावा निर्माण करण्याची त्याची क्षमता लक्षात घेता, NPS अजूनही भारतातील सर्वोत्तम दीर्घकालीन गुंतवणूक आहे.
ULIP
ज्या व्यक्तींना विम्यासोबत मार्केट लिंक्ड रिटर्न्स हवे आहेत त्यांच्यासाठी आणखी एक गुंतवणूक पर्याय म्हणजे युनिट लिंक्ड इन्शुरन्स प्लॅन (ULIP). तुम्ही लाइफ इन्शुरन्स खरेदी करू शकता जे वेगवेगळ्या फंडांमध्ये गुंतवणूक करण्यास मदत करते आणि तुम्हाला एकाच वेळी लाइफ कव्हर पर्याय देते. ULIP ही भारतातील सर्वोत्तम गुंतवणूक योजना बनली आहे.
भारतातील हा सर्वोच्च गुंतवणूक पर्याय विमा आणि बाजार गुंतवणुकीचे दुहेरी फायदे देतो, जे तुम्हाला तुमचे पैसे पद्धतशीरपणे वाढविण्यात मदत करतात. तुम्ही दीर्घकालीन किंवा अल्पकालीन गुंतवणूक पर्यायांना प्राधान्य देता यावर आधारित तुम्ही सर्वात योग्य पॉलिसी कालावधी निवडू शकता. याव्यतिरिक्त, ULIP आयकर कायदा 1961 च्या कलम 80C अंतर्गत कर लाभ देखील देते.
Liquid Funds
लिक्विड फंड हे शेअर बाजारातील गुंतवणुकीसारखे असतात, ज्यामध्ये सरकारी रोखे आणि सिक्युरिटीजमध्ये पैसे गुंतवले जातात. लॉक-इन कालावधी नसल्यामुळे, ते तुम्हाला तुमच्या गरजेनुसार पैसे काढण्याची परवानगी देते; त्यामुळे बाजारातील सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक बनतो.
अल्प मुदतीच्या गुंतवणुकीचा विचार केला तर लिक्विड फंड हा भारतातील सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक आहे. तुम्ही यामध्ये ३-५ वर्षांसाठी गुंतवणूक करू शकता आणि तुमची अल्पकालीन उद्दिष्टे पूर्ण करण्यासाठी तुमच्या आवश्यकतेनुसार पैसे काढू शकता. ते म्युच्युअल फंडांपेक्षा बाजारातील जोखमीच्या अधीन असतात, ज्यामुळे ते सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक बनते
Public Provident Fund (PPF)
सार्वजनिक भविष्य निर्वाह निधी ही सरकार समर्थित योजना आहे जी लागू व्याजदरावर आधारित हमी परतावा प्रदान करते. PPF व्याज दर सरकारने ठरवले आहे आणि प्रत्येक तिमाहीत बदलण्यास जबाबदार आहे. PPF वरील सध्याचा व्याज दर 7.1% आहे आणि तो सप्टेंबर 2022 पर्यंत लागू असेल.
पीपीएफचा मॅच्युरिटी कालावधी १५ वर्षांचा असला तरी, सहा वर्षे पूर्ण झाल्यानंतर तुम्ही तुमचे पैसे अर्धवट काढू शकता. तथापि, तुम्ही कर्ज घेण्यासाठी तुमची पीपीएफ शिल्लक सुरक्षितता म्हणून वापरू शकता. हे कर बचतीच्या EEE श्रेणी अंतर्गत येते, कारण मूळ रक्कम, मिळवलेले व्याज आणि परिपक्वता रक्कम – सर्व कर बचतीसाठी पात्र आहेत. त्यामुळे PPF हा उपलब्ध गुंतवणुकीच्या सर्वोत्तम पर्यायांपैकी एक आहे. IT कायदा 1961 च्या कलम 80C नुसार, तुम्ही PPF खात्यातील तुमच्या योगदानासाठी कर कपातीचा लाभ घेऊ शकता.
Senior Citizen Savings Scheme (SCSS)
हा भारत सरकारद्वारे समर्थित सर्वोत्तम गुंतवणूक पर्यायांपैकी एक आहे आणि 60 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांसाठी आहे. या योजनेत जमा केलेली रक्कम खाते उघडल्याच्या तारखेपासून पाच वर्षांनी परिपक्व होते. ती पुढील तीन वर्षांसाठी एकदा वाढवली जाऊ शकते.
भारतातील ज्येष्ठ नागरिकांना या योजनेकडे सर्वाधिक आकर्षित करणारी गोष्ट म्हणजे बचतीवर मिळणारे व्याज. सध्या, SCSS व्याज दर सप्टेंबर 2022 पर्यंत 7.4% आहे, जो भारतात उपलब्ध असलेल्या सरकारी-समर्थित बचत योजनांमध्ये सर्वात जास्त आहे.
भारतातील काही सामान्य गुंतवणूकीच्या जोखीम प्रोफाइलची तुलना
एक गुंतवणूकदार म्हणून, तुम्ही तुमच्या जोखमीच्या क्षमतेवर आधारित गुंतवणुकीचे निर्णय घेतले पाहिजेत. संबंधित जोखमीच्या पातळीवर आधारित, भारतातील विविध गुंतवणूक पर्यायांचे खालीलप्रमाणे वर्गीकरण केले आहे:
